Lucio Javoleno Prisco

De Wikipedia, la enciclopedia libre
(Redirigido desde «Javoleno Prisco»)
Lucio Javoleno Prisco
Información personal
Nombre en latín Gaius Octavius Tidius Tossianus Lucius Iavolenus Priscus Ver y modificar los datos en Wikidata
Nacimiento 60 Ver y modificar los datos en Wikidata
Fallecimiento 120 Ver y modificar los datos en Wikidata
Información profesional
Ocupación Político y escritor Ver y modificar los datos en Wikidata
Cargos ocupados
Alumnos Salvio Juliano Ver y modificar los datos en Wikidata
Movimiento Escuela Sabiniana Ver y modificar los datos en Wikidata
Rango militar Legado romano Ver y modificar los datos en Wikidata

Gayo Octavio Tidio Tosiano Lucio Javoleno Prisco[a]​ fue un senador romano y jurista que vivió a finales del siglo I y principios del siglo II, y desarrolló su cursus honorum bajo los reinados de Vespasiano, Tito, Domiciano, Nerva, y Trajano, y fue miembro del concilio de este último emperador. Fue cónsul sufecto en el año 86 junto con Aulo Bucio Lapio Máximo.

Carrera pública[editar]

Conocemos su cursus honorum a través de varias inscripciones, de entre las que destaca una procedente de la ciudad de Nedium (Nadin, Croacia) en la antigua provincia romana de Dalmacia, ciudad de la que debía ser originario:

C(aio) Octavio

Tidio Tossia{a}no Ia(v)oleno
Prisco leg(ato) leg(ionis) IV Flav(iae) leg(ato) leg(ionis) III Aug(ustae)
iuridic(o) pro/vinc(iae) Brit{t}an(n)iae leg(ato) 4
consulari provinc(iae) Germ(aniae) superioris
legato consulari provinc(iae) Syriae
proconsuli provinc(iae) Africae pontifici 8
P(ublius) Mutilius P(ubli) f(ilius) Cla(udia) Crispinus t(estamento) p(oni) i(ussit)

amico carissimo[2]

Su paso por el vigintivirato, su servicio como Tribuno laticlavio de una legión y las magistraturas de cuestor, edil o tribuno de la plebe y pretor no aparecen recogidas en ella, aunque debió desempeñarlos en los últimos años del imperio de Nerón, de manera que el primer cargo que conocemos dentro de su carrera fue el de legado de la Legio IV Flavia Felix en su base de Burnum en la provincia de Dalmacia hacia el año 80, bajo Tito; a continuación, en el año 83, ya bajo el imperio de Domiciano, desempeñó un segundo mando legionario como legado de la Legio III Augusta en su campamento de Ammaedara en provincia de Numidia.[3]​ Entre los años 84 y 86 fue enviado como iuridicus a la provincia de Britania, para auxiliar a su gobernador en las tareas de impartición de justicia.

De vuelta a Roma, entre septiembre y diciembre de 86 fue elegido Consul suffectus.[4]

Ya con el rango consular, Domiciano le envió a la provincia de Germania Superior como gobernador entre los años 89 y 92,[5]​ sustituyendo al rebelde Lucio Antonio Saturnino y siendo sucedido por el futuro emperador Trajano. Este emperador le encomendó el gobierno de la provincia de Syria entre los años 99 y 100, para después nombrarlo procónsul de la provincia África en el año 101.

Terminado su proconsulado, se incorporó al consejo del emperador Trajano. Murió en los últimos años del reinado de Trajano o en los primeros de Adriano y Plinio el Joven afirma que se volvió demente.[6]

Posiblemente adoptó a Cayo Javoleno Calvino, consul suffectus bajo Antonino Pío

Obra jurídica[editar]

Discípulo de Celio Sabino, le sucedió como director de la escuela sabiniana, que seguía las doctrinas de Cayo Ateyo Capitón. Sus discípulos más prominentes fueron los juristas Salvio Juliano, Lucio Fulvio Aburnio Valente y Tusciano.

La originalidad de la obra de Javoleno se puede admirar en los catorce libros de Epistulae, de donde viene el proverbio:[7]En Derecho Civil toda definición es peligrosa, pues es difícil que no tenga que ser alterada. Además Javoleno escribió los quince Libri ex Cassio, en donde juzga las sentencias de éste, y los cinco ex Plautio, así como un epítome y comentario crítico sobre los Libri posteriores de Antistio Labeón.

Notas[editar]

  1. En latín y nombre completo, C. Octavius Tidius Tossianus L. Iavolenus Priscus.[1]

Referencias[editar]

  1. PIR2 I 0014.
  2. CIL III 2864 = CIL III 9960
  3. nscripciones:
    • CIL VIII 23165 = ILTun 299 = AE 1894, 1 = AE 1894, 130 = AE 1991, 1627,Dguache (Túnez): ------Domitianus ---] II c[o(n)s(uli)] / [VIIII d]esig(nato) X p(atri) p(atriae) / [L(ucio) I]avoleno Prisc[o] / leg(ato) Aug(usti) pro pr(aetore) / civitas T(h)igens(ium)
    • CIL VIII 27854 = ILAlg 1, 3122 = AE 1909, 37, Tebessa (Argelia): Sex(tus) Sulpicius Sex(ti) f(ilius) / Quir(ina) Senilis mil(es) leg(ionis) / III Aug(ustae) )(centuria) Caesoni benef(iciarius) / Tetti Iuliani et Iavoleni / Prisci leg(atorum) Aug(usti) v(ixit) a(nnos) XXV / mil(itavit) ann(os) VI h(ic) s(itus) e(st) / M(arcus) Aurelius Candidus / |(centurio) leg(ionis) III Aug(ustae) heres eius / posuit
  4. Así lo prueban las inscripciones:
    • CIL XIV 244, 245, 4531, 4532, 4532a, 4533, 4534, 4535, 4536, 4537, 4538, 4539, 4540, 4542, 4543, 4544, 4546, 5354, 5355 = AE 1917/18, 122 = AE 1922, 94 = AE 1924, 111 = AE 1928, 126 = AE 1933, 30 = AE 1934, 97 = AE 1934, 98 = AE 1934, 99 = AE 1936, 97 = AE 1936, 98 = AE 1936, 99 = AE 1937, 10 = AE 1938, 150 = AE 1939, 52 = AE 1940, 92 = AE 1940, 93 = AE 1945, 33 = AE 1945, 34 = AE 1945, 36 = AE 1945, 37 = AE 1946, 169 = AE 1946, 204 = AE 1949, 23 = AE 1949, 64 = AE 1954, 123 = AE 1949, 23 = AE 1949, 64 = AE 1954, 221 = AE 1954, 222 = AE 1954, 223 = AE 1955, 120 = AE 1956, 32 = AE 1956, 132 = AE 1968, 6 = AE 1975, 130 = AE 1975, 131 = AE 1975, 132 = AE 1978, 60 = AE 1980, 183 = AE 1994, 330 = AE 1997, 256 = AE 1998, 408 = AE 2001, 620 = AE 2005, 305, Ostia Antica (Italia): (...) [86] [Domitianus XII Ser(vius) Cornelius Dolabe]lla / [Idib(us) Ian(uariis) C(aius) Secius Campan]us / [K(alendis) Mart(iis) 3 Q(uintus) Vibius Secu]nd(us) / [K(alendis) Mai(is) Sex(tus) Octavius Fronto Ti(berius) Iulius Candid]us / [K(alendis) Sept(embribus) A(ulus) Lappius Maximus L(ucius) Iavolenus Prisc]us / [---]m (...)
    • AE 1949, 23 = AE 2003, 588 = AE 2005, 457, Potenza (Italia): Q(uintus) Vibius Secund(us) Sex(tus) Octavius Fron< t = I >o / Mar{r}ius Celsus A(ulus) Lappius Maximus / C(aius) Ia{e}v(o)lenus Priscus / Imp(eratore) Domit(iano) Caes(are) Aug(usto) XIII L(ucio) Volusio Saturn(ino) co(n)s(ulibus) / Calpurnius Piso Licinian(us) C(aius) Bellicius Natal(is) / C(aius) Ducenius Proculus C(aius) Cilnius Proculus / L(ucius) Neratius Priscus / Imp(eratore) Domit(iano) Caes(are) XIIII L(ucio) M< i = E >nicio Rufo co(n)s(ulibus) / D(ecimus) Plotius Grypus Q(uintus) Ninnius Hasta / M(anius) Otacilius Catulus / T(ito) Aurelio Fulvo M(arco) Asinio Atratino co(n)s(ulibus) / M(arcus) Peducaeus Saenianus P(ublius) Sallustius Blaes(us) / A(ulus) Vicirius Proculus M(anius) Laberius Maximus / Imp(eratore) Domit(iano) Aug(usto) Ger(manico) XV M(arco) Cocceio Nerva co(n)s(ulibus) / L(ucius) Cornelius Pusio L(ucius) Antistius Rusticus / Ser(vius) Iulius Servianus Q(uintus) Accaeus Rufus / C(aius) Caristanius Fronto P(ublius) Baebius Italicus / C(aius) Aquilius Proculus Cn(aeus) Pompeius Longin(us) / L(ucius) Pullaienus Pollio M(arcus) Tullius Cerialis / Cn(aeus) Pompeius Catullinus / M(anio) Acilio Glabrione M(arco) Ulpio Traiano / D(ecimus) Minicius Faustinus P(ublius) Valerius M[a]rin(us) / Q(uintus) Valerius Vegetus P(ublius) Metilius Nepos / Imp(eratore) Domitiano XVI Q(uinto) Volusio Satu[rn(ino) co(n)s(ulibus)] / L(ucius) V< e = I >nul< e = L >ius Apronianus Ti(berius) I[ulius Polemaeanus] / L(ucius) Stertinius Avitus C(aius) Iu[lius Silanus] / Q(uintus) Arulenus Rusticus / Sex(to) Pompeio Colle[ga M(arco) Peducaeo Priscino co(n)s(ulibus)] / [T(itus)] Avidius Q[uietus(?) L(ucius) Dasumius Hadrianus] / [C(aius)] Corn[elius Naso(?) // [Imp(erator) Traianus Aug(ustus) VI T(itus) Sextius Africanus] / [Licinius Ruso] / [Cn(aeus) Cornelius Severus Q(uintus) Valerius Vegetus] / P(ublius) [Stertinius Quartus T(itus) Iulius Maximus] / C(aius) [Claudius Severus T(itus) Settidius Firmus] / L(ucius) Publili[us Celsus II C(aius) Clodius Crispinus] / Ser(vius) Corn[elius Dolabella] / L(ucius) Stertinius [Noricus L(ucius) Fadius Rufinus] / Cn(aeus) Cornelius U[rbicus T(itus) Sempronius Rufus] / P(ublius) Manilius Vop[iscus Q(uintus) Ninnius Hasta] / C(aius) Clodius Nummu[s L(ucius) Caesennius Sospes] / L(ucius) Lollianus Av[itus L(ucius) Messius Rusticus] / M(arcus) Vergilianus [Pedo L(ucius) Vipstanus Messalla] / L(ucius) Iulius [Frugi P(ublius) Iuventius Celsus] / M(arcus) Pomp[eius Macrinus T(itus) Vibius Varus] / L(ucius) Fund[anius Aelianus Sex(tus) Carminius Vetus] / Ti(berius) [Iulius Secundus
  5. Diplomas:
    • CIL XVI 36 = CIL XIII 6821, Maguncia (Alemania): Imp(erator) Caesar divi Vespasi[ani f(ilius) Dom]itianus Augus/tus Germanicus pontifex maximus tribunic(ia) / potestat(e) X imp(erator) XXI ce[nso]r perpetuus / co(n)s(ul) XV pater patriae / equitibus qui militant in alis quattuor I [Flavia] / Gemina I Cann< a = E >nefatium I singularium Scubu/lorum et peditibus [e]t equitibus qui in cohortibus / decem et quattuor I Flavia Damascenorum mil/{l}iaria I Biturigum I Thracum I Aquitanorum / vet[e]rana I Asturum II Aquitanorum II Cyrenaica / II Raetorum III D[a]lmatarum III et IIII Aquitanorum / IIII Vindelicor(um) / (sic) D[a]lm[atarum] VII Raetorum quae / sunt in Germania superiore sub L(ucio) Iavoleno / Prisco item dimissis honesta missione quinis / et vicenis pluribusve stipendiis emeritis // quorum nomina subscripta sunt ipsis libe/ris posterisque eorum civitatem dedit et conu/bium cum uxoribus quas tunc habuissent / cum est civitas iis da< t = I >a aut si qui caelibes essent / cum iis quas postea duxissent dumtaxat sin/guli singulas a(nte) d(iem) VI K(alendas) Novembr(es) / Albio Pullaieno Pollione / Cn(aeo) Pompeio Longino / co(n)s(ulibus) / cohort(is) I Aquitanorum veteranae cui prae(e)st / M(arcus) Arrecinus Gemellus / equiti / Mucapori <E=I>ptacentis f(ilio) Thrac(i) / descriptum et recognitum ex tabula aenea / quae < f = E >ixa est Romae // Imp(erator) Caesar divi Vespasiani f(ilius) Domitianus / Augustus Germanicus pontifex maximus / tribunic(ia) potestat(e) X imp(erator) XXI censor / perpetuus co(n)s(ul) XV pater pa[t]riae / equitibus qui militant in alis quattuo[r] / I Flavia Gemina I Cann<a=E>nefatium I singula/rium Scubulorum et peditibus et equitibus / qui in cohortibus decem et quattuor I Fla/via Damascenorum mil{l}iaria I Biturigum / I Thracum I Aquitanorum veterana I Asturum / II Aquitanorum II [C]y[r]enaica II Raetorum I[II] / D<a=E>lmatarum III et IIII [A]quitanorum IIII Vinde/licor(um) (sic) D< a = E >lmatarum VII Raetorum quae / sunt in Germania superiore sub L(ucio) Iavoleno / Prisco item dimissis honesta missione qui/nis et vicenis pluribusve stipendiis emeritis // [q]uorum nomina subscripta sunt ipsis libe/r[i]s posterisque eorum civitatem dedit et co/nubium cum uxoribus quas tunc habuissent / [c]um est civitas iis data aut si qui caelibes es/sent cum iis quas postea duxissent dumta/xat singuli singulas a(nte) d(iem) VI K(alendas) Novembr(es) / Albio Pullaieno Pollione / Cn(aeo) Pompeio Longino / co(n)s(ulibus) / cohort(is) I Aquitanorum veteranae cui prae(e)st / M(arcus) Arrecinus Gemellus / equiti / Mucapori Eptacentis f(ilio) Thrac(i) / descriptum et recognitum ex tabula aenea / quae fixa est Romae in muro post templum / divi Aug(usti) ad Minervam // Q(uinti) Muci Augustalis / L(uci) Pulli Verecundi / C(ai) Lucreti Modesti / C(ai) Pompei Eutrapeli / C(ai) Iuli Clementis / Q(uinti) Vetti Octavi / L(uci) Pulli Ianuari
    • RMD III, 201b = AE 1925, 11 = AE 1926, 65 = AE 1927, 153 = AE 1991, 1261, Windisch (Suiza): [Imp(erator) Caes(ar) divi Vespasiani] f(ilius) Domitianus [Aug(ustus)] G[er(manicus)] p(ontifex) m(aximus) / trib(unicia) pot(estate) XI imp(erator) XXI co(n)s(ul) XV censor perpetuus [pater p]atri[ae] / dedit honestam missionem mi[l(itibus)] l[eg(ionis)] XI C(laudiae) P(iae) F(idelis) probati in eadem [le]gio/ne C(aio) Luccio Telesino C(aio) Suetonio Paullino [et] / < L = I>(ucio) Iulio Rufo Capitone co(n)s(ulibus) sub L(ucio) Iavoleno Prisc[o leg(ato) Aug(usti) pr(o) pr(aetore)] / quor[um] nomina su[bscripta sunt] / [a(nte) d(iem) ---] Q(uinto) Valerio Vege[to P(ublio) Metili]o N[epote co(n)s(ulibus) / [---]VA[---] / [descriptum et rec]og(nitum) [ex t]ab[ula aenea quae fixa est Romae in m]uro / [po]s[t tem]plum divi Aug(usti) ad Minerv[am]
    • RMD V, 333 = AE 2003, 2056: Imp(erator) Caesar divi Vespasia[ni f(ilius) Domitianus Augus]/tus Germanicus pontifex m[aximus tribunic(ia)] / potestat(e) X imp(erator) XXI [censor perpetuus] / co(n)s(ul) XV pater [patriae] / equitibus qui militant in alis qu[attuor I Fla]/via Gemina I Cann< a = E >[n]efatium [I singularium] / Scubulorum et p[edit]ibus et equitibus qu[i in co]/hortibus decem et quattuor I Flavia Damas/cenorum mil{l}iaria I Biturigum I Thracum I / Aquitanorum veterana I Asturum II Aquita/norum II Cyrenaica II Raetorum III D< a = E >lmatarum / III et IIII Aquitanorum IIII Vindelicor(um) V D< a = E >lma/tarum VII Raetorum quae sunt in Germa/nia superiore sub L(ucio) Iavoleno Prisco item di/missis honesta missione quinis et vicenis plu/ribusve stipendiis emeritis quorum nomina / subscripta [s]unt ipsis liberis posterisque eo/rum civitat[em dedit et conu]bium cum uxori/bus quas tun[c habuissent] cum est civitas / iis data aut s[i qui caelibes ess]ent cum iis quas / postea duxi[ssent dumtaxat] singuli singulas / a(nte) d(iem) [VI K(alendas)] Novembr(es) / Albio [Pullaieno] Pollione co(n)s(ulibus) / Cn(aeo) [Pompeio] < L= P >ongino / cohort(is) I Aquitanorum veterana(e) cui prae(e)st / M(arcus) Arrecinus Gemellus / equiti / Thavi Cassiporis f(ilio) Thrac(i) / descriptum et recognitum ex tabula ae/nea quae fixa est Romae in muro post tem/plum divi Aug(usti) ad Minervam // Imp(erator) Caesar divi Vespasiani f(ilius) Domitianus Au/gustus Germanicus pontifex maximus tribu/nic(ia) potestat(e) X imp(erator) XXI censor / perpetuus co(n)s(ul) [XV] pater patriae / equitibus qui militant in alis quattuor I Fla/via Gemina I Cann< a= E >nef[atium I s]ingularium / Scubul[o]rum e< t= I > peditibus [et equitib]us qui in co/hortibus decem et quattu[or I Flav]ia Damasce/[n]orum mil{l}iaria I Biturig[um I Thr]acum I Aqui/[tan]orum veterana I Asturum II Aquitano/[rum] II Cyrenaica II Raetorum III D< a= E >lma/[tarum I]II et IIII Aquitanorum IIII Vindelicor(um) V / [Dalmata]rum VII Raetorum quae sunt in Germa/[nia supe]riore sub L(ucio) Iavoleno Prisco item dimissis honesta mission<e =I > quinis et vice//[nis------
    • AE 2004, 1910: [Imp(erator) Caesar divi Vespasiani f(ilius) Domitia]nus Augus[tus Germanicus pontifex maximus] tribunic(ia) [potestat(e) X imp(erator) XXI censor p]erpetuus [co(n)s(ul) XV pater] patriae [equitibus qui militant in alis qu]at(t)uor I Flavia [Gemina I Cannanefatium I singularium Scubulorum et peditibus] et eq[uitibus qui in cohortibus decem et quattuo]r I Flavia D[amascenorum miliaria I Biturigu]m I Thracum [I Aquitanorum veterana I Asturum I]I Aquitanor[um II Cyrenaica II Raetorum III Dalmat]arum [III et IIII Aquitanorum IIII Vindelicor(um) V Dalmatarum VII Raetorum quae sunt in Germania superiore sub L(ucio) Iavoleno Prisco item dimissis honesta missione quinis et vicenis pluribusve stipendiis emeritis // ] quor(um) nom[ina subscripta sunt ipsis libe]ris posterisq[ue eorum civitatem dedit et co]nubium cum [uxoribus quas tunc habuissent cu]m est civita[s iis data aut si qui caelibes essent c]um iis qua[s postea duxissent dumtaxat sing]uli si[ngulas a(nte) d(iem) VI] K(alendas) N[ovembr(es) Albio Pullaieno Pollione Cn(aeo) Pompeio Longino co(n)s(ulibus) coho]rt(is) I A[quitanorum veteranae cui praeest] M(arcus) Arreci[nus Gemellus equiti] Tharsae [---] descriptum e[t recognitum ex tabula aenea] quae fixa est [Romae in muro post templum] divi Aug(usti) ad [Minervam]
  6. Plinio el Joven, Epist., VI, 15: 15: C. PLINIUS ROMANO SUO S. Mirificae rei non interfuisti; ne ego quidem, sed me recens fabula excepit. Passennus Paulus, splendidus eques Romanus et in primis eruditus, scribit elegos. Gentilicium hoc illi: est enim municeps Properti atque etiam inter maiores suos Propertium numerat. Is cum recitaret, ita coepit dicere: 'Prisce, iubes...'. Ad hoc Iavolenus Priscus — aderat enim ut Paulo amicissimus -: 'Ego vero non iubeo.' Cogita qui risus hominum, qui ioci. Est omnino Priscus dubiae sanitatis, interest tamen officiis, adhibetur consiliis atque etiam ius civile publice respondet: quo magis quod tunc fecit et ridiculum et notabile fuit. Interim Paulo aliena deliratio aliquantum frigoris attulit. Tam sollicite recitaturis providendum est, non solum ut sint ipsi sani verum etiam ut sanos adhibeant. Vale.
  7. Digesto, 50.17.202: Iavolenus 11 epist.: Omnis definitio in iure civili periculosa est: parum est enim, ut non subverti posset.

Bibliografía[editar]

  • Gottlieb Heinecke, Johann (1845). Historia del derecho romano. pp. 239-240. 
  • A. Berger, "Octavius 59)", RE, vol. XVII,2, Stuttgart, 1937, cols. 1830–1848.
  • Th. Mayer-Mali, "Iavolenus Priscus", RE, suppl. 12, Stuttgart, 1937, cols. 500-502.


Predecesor:
Sexto Octavio Frontón y Tiberio Julio Cándido Mario Celso I
Cónsul suffectus del Imperio Romano
junto con Aulo Bucio Lapio Máximo I

Septiembre-diciembre de 86
Sucesor:
Domiciano XIII y Lucio Volusio Saturnino
Predecesor:
Lucio Antonio Saturnino
Gobernador de la provincia romana de Germania Superior
89/90-91/92
Sucesor:
Marco Ulpio Trajano
Predecesor:
Aulo Bucio Lapio Máximo
Gobernador de la provincia romana de Siria
93-96
Sucesor:
Marco Cornelio Nigrino Curiacio Materno
Predecesor:
Cayo Cornelio Galicano
Procónsul de la provincia romana de África
101-102
Sucesor:
Lucio Cornelio Pusión Annio Mesala