Ala Gallorum Indiana

De Wikipedia, la enciclopedia libre
Ala Gallorum Indiana
Activa Desde 21 hasta ¿250?.
País Imperio romano
Tipo Ala quinquagenaria
Función Caballería
Tamaño Variable. Aprox. 512
Parte de 16 turmae de 30 jinetes, dirigidas por sendos decuriones a las órdenes de un Praefectus alae
Acuartelamiento
  • Germania Inferior: 21-41
    * Britannia: Corinum: 41-81
    * Germania Inferior: 82-c. 130
    * Germania Superior: ¿Mogontiacum? c. 130-c. 250
Equipamiento Caballería romana
Cultura e historia
Mote
  • Pia Fidelis Domitiana’’ 89-96
    *
    Pia Fidelis desde 96
Guerras y batallas
  • Represión de la revuelta gala de Floro y Sacróviro en 21
    * Conquista de Britannia en 41
    * Operaciones de Domiciano contra los catos en 82
    * Operaciones de Trajano en Germania en 98
  • El Ala Gallorum Indiana fue una unidad auxiliar del ejército romano altoimperial del tipo Ala quinquagenaria, reclutada en 21 bajo el imperio de Tiberio y de existencia constatada hasta mediados del siglo III.

    Reclutamiento y Dinastía Julio-Claudia[editar]

    Fue reclutada en la Galia Bélgica durante la rebelión gala de 21, por Iulius Indus, un notable de la tribu de los tréveros enemigo del caudillo rebelde Iulius Florus, que permaneció fiel al Imperio y contribuyó a aplastar a los sublevados.[1]​ Terminada esta campaña, la unidad fue regularizada y asignada al ejército de guarnición en el limes Germanicus, aunque ignoramos a qué legión y base concreta.

    El Ala Gallorum Indiana fue integrada por orden de Claudio I en el ejército reunido para la invasión de Britannia, participando en las principales operaciones. Estuvo acantonada en la segunda mitad del siglo I en Corinum (Cirencester, Reino Unido), donde levantó su castellum alae.[2]

    Evolución bajo la Dinastía Flavia[editar]

    Reproducción de la inscripción CIL VII 66 = RIB 1, 108, procedente de Cirencester (Gran Bretaña) dedicada al jinete del Ala Indiana Dannicus, de origen raurico, un tribu de Raetia a finales del siglo II.

    Domiciano en 82 ordenó su traslado[3]​ a la provincia Germania Inferior para participar en su campaña contra los catos. Permaneció de guarnición en esta provincia y se mantuvo fiel a Domiciano en 89 durante la rebelión de Lucio Antonio Saturnino, recibiendo el título honorífico de Pia Fidelis Domitiana,[4]​ reducido a Pia Fidelis después del asesinato y damnatio memoriae de Domiciano en 96. De esta época conocemos un jinete, que era natural de la Colonia Augusta Treverorum (Tréveris, Alemania).[5]

    El siglo II[editar]

    Estela funeraria de Kœnigshoffen (Estrasburgo, Francia) en honor de Comnisca Ambianus, jinete de la turma de Celta en el Ala I Gallorum Indiana.

    En 98, la unidad prestaba servicio directamente a las órdenes del emperador Trajano, cuando reorganizó el limes del Rin después de su ascenso al trono, como indica un diploma militaris de 20 de febrero de 98.[6]

    Otro diploma de 13 de marzo de 101 indica que seguía perteneciendo al ejército de Germania Inferior.[7]

    En algún momento entre 101 y 130, muy posiblemente bajo Adriano, fue trasladada al ejército de la provincia Germania Superior, tal y como indica un diploma de ese último año[8]​ y otro diploma de 16 de octubre de 134.[9]​ Así mismo, hacia 132-135 fue dirigida por el Praefectus Alae Cayo Hedio Vero,[10]​ quien había sido Praefectus Cohortis de la Cohors II Lingonum equitata en 126-128 en Britannia.[11]

    De esta misma época tenemos constancia de otro de sus jinetes, Comnisca Ambiano, de la turma de Celta, procedente de Kœnigshoffen, cerca de la gran base militar de Argentorate (Estrasburgo, Francia)[12]

    Por su parte, Marco Ulpio Sporo fue médico de la unidad en algún momento del siglo II, entre el imperio de Adriano y el final del siglo.[13]

    El siglo III y la desaparición del Ala[editar]

    El último testimonio de esta unidad es de la época de Caracalla, atestiguándose su presencia en la localidad de Wolfersheim (Alemania) cerca de Mogontiacum en la Germania Superior[14]​ y el ala desapareció en la segunda mitad del siglo III.

    Notas[editar]

    1. TÁCITO, Ann. III, 42: Interim Florus insistere destinatis, pellicere alam equitum, quae conscripta e Treviris militia disciplinaque nostra habebatur, ut caesis negotiatoribus Romanis bellum inciperet; paucique equitum corrupti, plures in officio mansere. aliud vulgus obaeratorum aut clientium arma cepit; petebantque saltus quibus nomen Arduenna, cum legiones utroque ab exercitu, quas Visellius et C. Silius adversis itineribus obiecerant, arcuerunt. praemissusque cum delecta manu Iulius Indus e civitate eadem, discors Floro et ob id navandae operae avidior, inconditam multitudinem adhuc disiecit. Florum incertis latebris victores frustratus, postremo visis militibus, qui effugia insederant, sua manu cecidit. isque Trevirici tumultus finis.
    2. CIL VII 66 = RIB 1, 108: Dannicus eq(u)es alae/ Indian(ae) tur(ma) Albani/ stip(endiorum) XVI civ< i = E >s Raur(icus)/ cur(averunt) Fulvius Natalis < e = I >t/ Fl[av]ius Bitucus ex testame(nto)/ h(ic) s(itus) e(st)
    3. TÁCITO, Agricol.: XXXIXHunc rerum cursum, quamquam nulla verborum iactantia epistulis Agricolae auctum, ut erat Domitiano moris, fronte laetus, pectore anxius excepit. Inerat conscientia derisui fuisse nuper falsum e Germania triumphum, emptis per commercia, quorum habitus et crinis in captivorum speciem formarentur: at nunc veram magnamque victoriam tot milibus hostium caesis ingenti fama celebrari. Id sibi maxime formidolosum, privati hominis nomen supra principem attolli: frustra studia fori et civilium artium decus in silentium acta, si militarem gloriam alius occuparet; cetera utcumque facilius dissimulari, ducis boni imperatoriam virtutem esse. Talibus curis exercitus, quodque saevae cogitationis indicium erat, secreto suo satiatus, optimum in praesentia statuit reponere odium, donec impetus famae et favor exercitus languesceret: nam etiam tum Agricola Britanniam obtinebat.
    4. Así lo indica el diploma de 95 RMD V, 336 = AE 2003, 2055: [Imp(erator) C]aesar divi V[espasiani Domitianus Augus/tus G]ermanicus [pontifex maximus pater patriae tribunic(ia)/ potest]a(t)e XV im[p(erator) XXIII co(n)s(ul)] XVII [censor perpetuus// ]/ [e]qu[itibus et peditibus exercitus Pii Fidelis Domi]/tiani qui [militaverunt(?) in alis quinque(?) et cohortibus]/ decem et du[abus quae appellantur Sulpicia(?) et]/ Indiana et [----- I Panno]/nior[um et I Flavia Hispanorum(?) et I Pannoniorum et Delma]/tarum [civium Romanorum et ---- I civium Ro]/mano[rum et II civium Romanorum et I Hispanorum et II Asturum]/ et II V[arcianorum ----- et]/ VI [--- quae sunt in Germania inferiore sub --------- civitatem dedit
    5. CIL XIII 8519, Worringen (Alemania): Albanio Vitali/ eq(uiti) alae Indianae/ tur(ma) Barbi civi/ Trevero an(norum) XXX stip(endiorum) X/ h(eres) ex t(estamento) f(aciendum) c(uravit)
    6. RMD IV, 216, Elst (Alemania): [Imp(erator) Caesar divi Nervae f(ilius) Nerva Traianus Aug(ustus) Germ(anicus) pont(ifex) maxim(us) trib(unicia) potest(ate) co(n)s(ul) II equitibus et peditibus exercitus Pii Fidelis qui militant in alis VI(?) et cohortibus XXV(?) quae appellantur Sulpic(ia) et Indian(a) et I Noricor(um) et I Batavor(um) et ----- et Afror(um) et I Hispanor(um) et I Pannonior(um) et ----- et I Thrac(um) et I Flavia Hispanor(um) et I Pannonior(um) et Delmatar(um) c(ivium) R(omanorum) et I Vindelicor(um) c(ivium) R(omanorum) mil(liaria) et I Raetor(um) c(ivium) R(omanorum) et I classica et I Lucensium et I] La[tob]icor(um) et Varcian[or(um) et I et II c(ivium) R(omanorum) et II et II Hispano]r(um) et II Astur(um) II Varcian(orum) et II [Brittonum mil(liaria) et II Thr]ac(um) et III Lusitanor(um) et III Breucor(um) [e]t I[III Thrac(um) et VI ] Breucor(um) et VI Raetor(um) et VI Brittonum [et sunt in Germani]a inferiore sub Imp(eratore) Traiano Aug(usto) [qui quina et v]icena plurave stipendia meruerun[t item dimissis ho]nesta missione emeritis stipendiis e[t classicis qui milit]ant sub eodem praef(ecto) L(ucio) Calpurnio Sab[ino senis et vic]enis stipendiis emeritis quorum no[mina subscrip]ta sunt ipsis liberis posterisque e[orum civitatem d]edit et conubium cum uxoribu[s quas tunc habuiss]ent cum est civitas iis data aut s[i qui caelibes essent cu]m iis quas postea duxissent du[mtaxat singuli sing]ulas a(nte) d(iem) X K(alendas) Mart(ias) Imp(eratore) C[aes(are) Traiano Aug(usto) G]er(manico) II Sex(to) Iulio Frontino II co[(n)s(ulibus) alae I Ba]tavorum cui prae(e)st [---] T(iti) f(ilius) Vol(tinia) Rufus [dimis]so honesta missione / ex gregale [---] Gaveri f(ilius) Batav(o) [et --- Pere]grini filiae uxori eius Bat(avae) [et --- a]e fil(ius) eiu[s et ---]ae fil(ius) [eius descriptum et] recognitum ex t[abula aenea quae fixa est Ro]mae in mur[o post templum divi Aug(usti) ad Minerva]m // [Imp(erator) Caesar divi Nervae f(ilius) Nerva Traianus Aug(ustus) Germ(anicus) pont(ifex) maxim(us) trib(unicia) potest(ate) co(n)s(ul) II equitibus et peditibus exercitus Pii Fidelis qui militant in alis VI(?) et cohortibus XXV(?) quae appellantur Sulpic(ia) et In]dian(a) et I Noricor(um) / [et I Batavor(um) et ---- et Af]ror(um) et I Hispanor(um) et I Pannonior(um) / [et 3 et I Thrac(um) et I Fl]avia Hispanor(um) et I Pannonior(um) et Delmatar(um) / [c(ivium) R(omanorum) et I Vindel]icor(um) c(ivium) R(omanorum) mil(liaria) et I Raetor(um) c(ivium) R(omanorum) et I classica et I Lu/[censium et I Lat]obicor(um) et Varcianor(um) et I et II c(ivium) R(omanorum) et II et II Hispa/[nor(um) et II Ast]ur(um) et II Varcianor(um) et II Brittonum mi/[l(liaria) et II Thrac(um) et III L]usitanor(um) et III Breucor(um) et IIII Thrac(um) / [et VI Breucor(um) et VI Rae]tor(um) et VI Brittonum et sunt in Germ(ania) / [inferiore su]b Imp(eratore) Tra(i)ano Aug(usto) qui quin[a et vicena plurave stipe]ndia mer[uerunt i]tem dimiss[is honesta missione emeritis stipendiis et] classicis q[ui militant sub eodem praef(ecto) L(ucio) Calpurnio Sabi]no senis et [-------
    7. RMM 9 Lugar:? Imp(erator) Caesar divi Nervae f(ilius) Nerva Traianus Aug(ustus)/ Germanicus pontifex maximus tribunic(ia) po/testat(e) V p(ater) p(atriae) co(n)s(ul) IIII/ equitibus et peditibus exercitus Pii Fidelis qui mi/litant in alis sex et cohortibus decem et novem/ quae appellantur Afrorum veterana et Indiana et/ Noricorum c(ivium) R(omanorum) et Sulpicia c(ivium) R(omanorum) et Moesica et Batavorum/ c(ivium) R(omanorum) et I c(ivium) R(omanorum) et I Hispanorum et I Pannoniorum vete/rana et I Thracum c(ivium) R(omanorum) et I Flavia Hispanorum et I / Pannoniorum et Delmatarum c(ivium) R(omanorum) et I Raetorum c(ivium) R(omanorum) et I classica et I Lucensium et I Latobicorum et/ Varcianorum et II c(ivium) R(omanorum) et II et II Hispanorum et II/ Asturum et II Varcianorum et II Thracum et III/ Lusitanorum et III Breucorum et IIII Thracum et/ sunt in Germania inferiore sub L(ucio) Neratio Prisco/ qui quina et vicena plurave stipendia merue/runt item dimissis honesta missione emeritis/ stipendi(i)s quorum nomina subscripta sunt ip/sis liberis posterisque eorum civitatem dedit/ et conubium cum uxoribus quas tunc habuis/sent cum est civitas iis data aut si qui caelibes / essent cum iis quas postea duxissent dumtaxat/ singuli singulas a(nte) d(iem) III Idus Mart(ias)/ Sex(to) Attio Suburano Q(uinto) Articuleio Paeto co(n)s(ulibus)/ cohorti(s) I c(ivium) R(omanorum) P(iae) F(idelis) cui prae(e)st C(aius) Iulius C(ai) f(ilius) Vol(tinia) Rufinus/ centurioni/ Mucacento Eptacentis f(ilio) Thrac(i)/ et Zyasceli Polydori f(iliae) uxori eius Thrac(ae)/ descriptum et recognitum ex tabula aenea/ quae fixa est Romae in muro post templum/ divi Aug(usti) ad Minervam// Imp(erator) Caesar divi Nervae f(ilius) Nerva Traianus Aug(ustus)/ Germanicus pontifex maximus tribunic(ia) po/testat(e) V p(ater) p(atriae) co(n)s(ul) IIII/ equitibus et peditibus exercitus Pii Fidelis qui/ militant in alis sex et cohortibus decem/ et novem quae appellantur Afrorum vetera/na et Indiana et Noricor(um) c(ivium) R(omanorum) et Sulpic(ia) c(ivium) R(omanorum) et/ Moesica et Batavorum c(ivium) R(omanorum) et I c(ivium) R(omanorum) et I Hispano/rum et I Pannoniorum veter(ana) et I Thrac(um) c(ivium) R(omanorum)/ et I Flavia Hispanor(um) et I Pannonior(um) et Delma/tarum c(ivium) R(omanorum) et I Raetor(um) c(ivium) R(omanorum) et I classica et I Lu/censium et I Latobicorum et Varcianor(um) et/ II c(ivium) R(omanorum) et II et (!) Hispanor(um) et II Astur(um) et II Varci/anor(um) et II Thrac(um) et III Lusitanor(um) et III Breu/cor(um) et IIII Thrac(um) et sunt in Germania infe/riore sub L(ucio) Neratio Prisco qui quina et vi/cena plurave stipendia meruerunt / ------
    8. RMD II, 90 = AE 1982, 718, Kongen (Alemania): Imp(erator) Caesar divi [Traiani Parthici f(ilius) divi Nervae]/ nepos Traian[us Hadrianus Aug(ustus) pont(ifex) max(imus)]/ tribu(nicia) potesta(te) XIIII [co(n)s(ul) III p(ater) p(atriae)]/ equitib(us) et peditib(us) qui m[ilitaver(unt) in alis III et coh(ortibus)]/ XVI quae appell(antur) I Scub(ulorum) et [I Flav(ia) Gemina et Indiana] Gallor(um) P(ia) F(idelis) et I German(orum) et [I Flavia Damascenor(um) oo(milliaria)]/ et I Ligur(um) et Hisp(anorum) [c(ivium) R(omanorum) et I c(ivium) R(omanorum) et I Aquit(anorum) veter(ana) et I]/ Biturig(um) c(ivium) R(omanorum) et I T[hracum c(ivium) R(omanorum) et II Aug(usta) Cyrenaica et II]/ Hisp(anorum) P(ia) F(idelis) et II R[aetor(um) c(ivium) R(omanorum) et III Aquitanor(um) et III Delmatar(um)]/ P(ia) F(idelis) et IIII Aqu[itanor(um) et IIII Vindelicor(um) et V Delmatar(um)]/ et VII Raetor(um) [et sunt in German(ia) super(iore) sub Roscio Aeli]/[a]no Celere [quinque et vigint(i) stipend(iis) emerit(is) dimiss(is) ho/nest(a) mission(e) quorum nomin(a) subscript(a) sunt ipsis liber(is)/ posterisq(ue) eorum civitat(em) dedit et conub(ium) cum uxorib(us)/ quas tunc habuissent cum est civitas iis data aut si/ qui caelib(es) essent cum iis quas postea duxiss(ent) dumtaxat/ singuli singular]// Imp(erator) Caes(ar) divi Tra[iani Parthici f(ilius) divi Nervae] / nepos Traianu[s Hadrianus Aug(ustus) pontif(ex) max(imus)] / tr(ibunicia) pot(estate) XIIII [co(n)s(ul) III p(ater) p(atriae)]/ eq(uitibus) et ped(itibus) qui milit[aver(unt) in alis III et coh(ortibus) XVI quae] / appell(antur) I Scub(ulorum) et I F[lav(ia) Gemina et Indiana Gallor(um) P(ia) F(idelis)] / [et I] Germ(anorum) c(ivium) [R(omanorum) et I Flavia Damascenor(um) |(milliaria) et I Ligur(um)] / [et Hisp(anorum)] c(ivium) R(omanorum) e[t I c(ivium) R(omanorum) et I Aquit(anorum) veter(ana) et I Biturig(um) c(ivium) R(omanorum)] / [et I Thr]ac[um c(ivium) R(omanorum) et II Aug(usta) Cyrenaica et II Hisp(anorum) P(ia) F(idelis)
    9. CIL XVI 80 = CIL III 1979 = CIL XIII 6495 = AE 1893, 45 = AE 1893, 76, Neckarburken (Alemania): Imp(erator) Caesar divi Traiani Parthici f(ilius) d[ivi Nervae nepos]/ Traianus Hadrianus Aug(ustus) pon[tif(ex) max(imus) trib(unicia)]/ pot(estate) XVIII co(n)s(ul) III [p(ater) p(atriae)]/ equ(itibus) et ped(itibus) qui mil(itaverunt) in al(a) I et coh(ortibus) [XV quae appell(antur) Indian(a)]/ Gall(orum) et I Fla(via) Dam(ascenorum) oo(milliaria) et I Lig(urum) et H[i]sp(anorum) et I c(ivium) R(omanorum) et I Aquit(anorum) vet(erana)]/ et I Germ(anorum) et I Bit(urigum) et I Ast(urum) et II [A]ug(usta) C[yr(enaica) et II Raet(orum) et III]/ Aquit(anorum) et III Dalm(atarum) et IIII Aqu(itanorum) et IIII [Vind(elicorum) et V Dalm(atarum)]/ et VII < Ra = M >et(orum) et sunt in Germ(ania) sup(eriore) [sub Claudio]/ Quartino quinq(ue) et vig(inti) sti[pend(iis) emerit(is) dimis(sis) hon(esta)]/ miss(ione) quor(um) nom(ina) subs[c]r(ipta) sun[t ipsis liberis posterisque]/ < e = S >or(um) civ(itatem) ded(it) et con(ubium) cum ux(oribus) qua[s tunc habuissent]/ cum est civ(itas) iis dat(a) aut si q(ui) cae[l(ibes) ess(ent) cum iis]/ quas post(ea) dux(issent) dumtax(at) sing[uli singulas]/ [a(nte) d(iem) XVII K(alendas) Nov(embres) P(ublio) Licinio Pansa L(ucio) Attio Macro(ne) co(n)s(ulibus)]// Imp(erator) Caesar divi Traiani Parthici f(ilius) divi/ Nervae nepos Traianus Hadrianus Aug(ustus)/ pont(ifex) max(imus) trib(unicia) potest(ate) XVIII co(n)s(ul) III p(ater) p(atriae)/ equitib(us) et peditib(us) qui militaver(unt) in ala I et/ coh(ortibus) XV quae appell(antur) Indian(a) Gallor(um) et I Flav(ia)/ Dam(ascenorum)oo(milliaria) e[t I] German(orum) et I Lig(urum) et Hisp(anorum) et I c(ivium) R(omanorum) et I / Aquit(anorum) [vete]r(ana) et I Bitur(igum) et I Astur(um) et II Aug(usta) Cyr(enaica)/ et II Raet(orum) et III Aquit(anorum) et III Dalm(atarum) et IIII Aqu(itanorum)/ et IIII Vind(elicorum) et V Dalm(atarum) et VII Raetor(um) et sunt in/ German(ia) super(iore) sub Claudio Quartino quin/que et vigint(i) stipend(iis) emerit(is) dimiss(is) ho/nest(a) miss(ione) quorum nomin(a) subscript(a)/ sunt ipsis liberis posterisq(ue) eorum civitat(em)/ dedit et conub(ium) cum uxorib(us) quas tunc ha/buissent cum est civ(itas) iis dat(a) aut si q(ui) cae[l(ibes) ess(ent) cum iis]/ quas post(ea) dux(issent) dumtax(at) sing[uli singulas] // [a(nte) d(iem) XVII K(alendas) Nov(embres)] / P(ublio) Licinio Pansa L(ucio) [Att]io Macro(ne) co(n)s(ulibus) / [descriptum et recognitum
    10. CIL XI, 6123, Fossombrone (Italia): C(aio) Hedio C(ai) f(ilio) Clust(umina) Vero / equo publ(ico) praef(ecto) equit(um) alae / Indianae P(iae) F(idelis) trib(uno) milit(um) leg(ionis) II / Traian(ae) F(ortis) praef(ecto) coh(ortis) II Ling(onum) eq(uitatae) / IIvir(o) IIvir(o) quinq(uennali) quaestori / patrono municipi(i) flamini / item Pitino Mergente / IIIIvir(o) quinq(uennali) IIIIvir(o) aedili / patrono municipi(i) pontifici / quod cum antea statua ei nomine / publico ob merita eius decreta / esset et is honore contentus / sumptibus publicis pepercisset / decuriones ex suo posuerunt / quibus ob dedicationem / Verus singulis HS LXX n(ummum) / sportulas dedit // IIviri et decuriones Foro Semproniens(es) Vero / salutem / et dignitatis tuae tot tantique tituli iudici(i)s / principalibus pulchri et in rem publicam n(ostram) / notabilis munificentia et adfectus quos civi/bus nostris nunc ipse praestas nunc ab eis per/cipis et praecipue morum tuorum modestia / singularis reverentia insignis necessario / nos compulit ut tandem parem tibi grati/am in quantum potest dum ignoras refera/mus nam statuam tibi pedestrem de nostro / ponendam iam pridem decrevimus sed idcirco / decretum ad te non misimus ne nunc quoq(ue) / sicut antea cum publice tibi statua decreta / est fecisti honore tantummodo te conten/tum esse rescriberes quae res tuam quidem / modestiam inlustraret nobis vero velut / segnitiam exprobraret igitur statua / decreta ne quid negare possis iam comparata / advehitur quod superest voluntati nostrae / consule et qualem inscriptionem dandam / putas petentibus facito notum optamus te / bene valere
    11. Diploma Militaris AE 1997, 1779 de 127
    12. EDCS 388: Comnisca / Vedilli f(ilius) Ambi/an(us) eq(ues) ala / Indiana tur/ma Celtae an(norum) / XXV stip(endiorum) VII h(ic) s(itus) e(st) / heres ex test(amento) fec(it)
    13. CIL XI 3007, Viterbo (Italia): D(is) M(anibus).M(arco) Ulpio/ M(arci) fil(io) Sporo/ medico alar(um)/ Indianae et/ Tertiae Astorum (sic)/ et salariario/ civitati[s] splendidissimae/ Ferentiensium. Ulpius Protog[e]nes/ lib(ertus) pat(rono) b(ene) m(erenti) f(ecit)
    14. AE 2001, 1544: I(ovi) O(ptimo) M(aximo) / L(ucius) Quintioni/us Severian/us veteran(us) / ex oo(sesquiplicario) al(a)e In/dianae Ant/oninian[ae] / [-------

    Bibliografía[editar]

    Enlaces externos[editar]